«Υλικό Καποδίστριας», φόρος τιμής

Ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον Ιωάννη Καποδίστρια, τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας,  την εμβληματική αυτή προσωπικότητα που έβαλε τα θεμέλια του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και που αν δεν είχε δολοφονηθεί θα είχε εδραιώσει την πατρίδα μας ως μια σύγχρονη ευρωπαϊκό χώρα από τα μέσα κιόλας του 19^ου αιώνα, είναι η παράσταση «Υλικό Καποδίστριας», από τα ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας και Ρούμελης.

Και μαθαίνουμε πολλά για τον μεγάλο αυτό άντρα, τον καταξιωμένο στην Ευρώπη διπλωμάτη,  για μια προσωπικότητα άγνωστη στους πολλούς που έχτισε πάνω στα συντρίμμια του πολέμου την δημόσια διοίκηση, την οικονομία, την παιδεία, την πρόνοια και την άμυνα με εργατικότητα απαράμιλλη, με υπομονή και σύνεση, με όραμα και γνώση. Για αυτόν που ο λαός τον αποκαλούσε μπάρμπα Γιάννη και τον λάτρεψε γιατί ένιωθε ότι αφουγκραζόταν τον πόνο του, ενώ τον μίσησαν οι προεστοί που έχασαν τα οικονομικά οφέλη και τα προνόμια της εποχής της Τουρκοκρατίας, και δεν ησύχασαν μέχρι που τον είδαν νεκρό.  Καταβεβλημένος μάλιστα από την αχαριστία των συμπατριωτών του, τον ανηλεή πόλεμο εναντίων του και τις απειλές για τη ζωή του αναφώνησε κάποια στιγμή αυτό που και ο Μπάιρον είπε λίγο πριν από τον θάνατο του στο Μεσολόγγι. «Τι διάολο ήθελα να έρθω σε τούτο το βασίλειο της λάσπης και της διχόνοιας.»

Έξι άνθρωποι ανεβαίνουν στη σκηνή  στη δουλειά αυτή, με αρχηγό τον Γιάννη Μαργαρίτη που επιμελείται τα κείμενα και υπογράφει τη σκηνοθεσία, αλλά αναλαμβάνει και ρόλο αφηγητή, ενώ το υλικό προέρχεται από  ημερολόγια και την αλληλογραφία του Κυβερνήτη, αλλά και άλλες πηγές, θεατρικά έργα, βιβλία και δημόσια έγγραφα.

Η ζωή του Καποδίστρια παρουσιάζεται σε απόλυτη σχέση με την αγαπημένη του Ρωξάνδρα Στούρτζα, που υπήρξε ο φάρος της ζωής του και μοναδική παρηγοριά, έστω και από μακριά, στις ατέλειωτες δύσκολες στιγμές που του επεφύλαξε η ζωή. Η Ρωξάνδρα, που αυτός ως κοσμοκαλόγερος επέλεξε να απαρνηθεί παρά τη βαθιά αγάπη του προς το πρόσωπό της, για να μπορέσει απερίσπαστος και χωρίς υποχρεώσεις να αφοσιωθεί στην πατρίδα.

Πρόσωπα και στιγμές από τη ζωή του κυβερνήτη ζωντανεύουν σε έναν συνδυασμό αφήγησης, δραματοποίησης αλλά και τραγουδιών, από σκηνές με την αγαπημένη του, όπως η δύσκολη στιγμή του αποχαιρετισμού τους, ως τη ώρα που ήρθε αντιμέτωπος με την ανατίναξη του ελληνικού στόλου από τον ίδιο τον ναύαρχο Μιαούλη, η εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, συναντήσεις με τον Κολοκοτρώνη και τον Μέτερνιχ, αλλά και οι απόπειρες δολοφονίας του από τους Μαυρομιχαλαίους.

Με ελάχιστα και απλά μέσα στήνεται μια όμορφη, παραστατική και κατατοπιστική παράσταση. Υποβλητικοί φωτισμοί, προσεγμένη  μουσική και τραγούδια από τον Δημήτρη Οικονομάκη και κάποια βίντεο διανθίζουν τη δουλειά αυτή, ενώ την χαρακτηρίζουν επίσης τα λιτά σκηνικά και τα προσεγμένα κοστούμια εποχής του Δημήτρη Κακριδά. Στιγμές στιγμές ο σκηνοθέτης μας ξαφνιάζει ευχάριστα με κάποια επιπλέον σκηνοθετικά ευρήματα.

Το ρόλο του Καποδίστρια αναλαμβάνει ο Νίκος Ορφανός, άμεσος, ώριμος, μεστός και επιβλητικός. Στο ρόλο της Ρωξάνδρας Στούρτζα εμφανίζεται η Χρυσάνθη Δούζη, τραγική , σπαρακτική, κραυγάζοντας σχεδόν σε μια έντονη ερμηνεία. Μαζί τους ο εξαιρετικός Δημήτρης Καλαντζής αποδίδει με όλο του το είναι τους ρόλους που του αναλογούν, κυρίως αυτόν του Κωσταντή Μαυρομιχάλη. Τέλος απόλυτα επαρκείς οι Γιώργος Τσαπόγας ως Κολοκοτρώνης  και Άρης Τσαμπαλίκας ως τσάρος Νικόλαος.

Εύγε στην μικρή αυτή ομάδα για την εξαιρετική πρωτοβουλία να ασχοληθεί και να φωτίσει τόσο όμορφα την προσωπικότητα του Καποδίστρια, αυτού του άξιου, του ικανού, του ακούραστου, του σεμνού, του εργάτη, του αρωγού των πάντων. Μακάρι να τη δουν πολλοί θεατές για να γνωρίσουν τον Κυβερνήτη, αλλά και μακάρι να εμπνεύσει κι άλλους ανθρώπους  των τεχνών  να ασχοληθούν και να αναδείξουν επίσης με την δική τους έμπνευση και τον δικό τους τρόπο την προσωπικότητα και το μέγεθος αυτού του άντρα. Η περιοδεία συνεχίζεται σε Βριλήσσια, Χαλάνδρι, Αττικό άλσος και Καλαμάτα.

 

«Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα», με υποδειγματικές ερμηνείες.

Μια ατμοσφαιρική παράσταση με εξαιρετικές ερμηνείες, που σκηνοθέτησε με πραγματική έγνοια και αφοσίωση ο ταλαντούχος και πάντα ανήσυχος Θανάσης Σαράντος είναι το «Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα», που παρουσιάζει σε περιοδεία ανά την Ελλάδα το Κ.Θ.Β.Ε. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό έργο του συγγραφέα Ευγένιου Ο’ Νήλ, και ένα από τα σημαντικότερα δράματα ψυχολογικού ρεαλισμού του 20^ου αιώνα που καθρεφτίζει τις βαριές, αρρωστημένες σχέσεις ανάμεσα στα μέλη  της οικογένειάς του σε μια αναμφίβολα ιδιαίτερα τοξική περίοδο για όλους.

Ο Ο’ Νηλ είναι ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς του εικοστού αιώνα. Τέσσερα από τα θεατρικά του τιμήθηκαν με το βραβείο Πούλιτζερ, ενώ ο ίδιος τιμήθηκε με το Νόμπελ λογοτεχνίας το 1936. Μυήθηκε στον ρεαλισμό από τον  Ίψεν, τον Τσέχωφ και άλλους ευρωπαίους συγγραφείς, μόνο που στη συνέχεια εδραίωσε την δική του πορεία, ακολουθώντας μια περισσότερο απαισιόδοξη στάση απέναντι στους ανθρώπους και τα πράγματα.

Η υπόθεση αφορά μιαν ημέρα του Αυγούστου του 1912 από την ζωή της οικογένειας του στο εξοχικό τους στο Κονέντικατ. Ο Τζέιμς Τάιρον, ο πατέρας, είναι ένας  πετυχημένος οικονομικά αλλά αποτυχημένος καλλιτεχνικά ηθοποιός, με μόνη του σκέψη πάντα το χρήμα, τις επενδύσεις και το κέρδος που απομυζούν την προσωπικότητά του. Η σύζυγός του Μαίρη, μια δυστυχισμένη μητέρα που έχασε σε πολύ μικρή ηλικία το δεύτερο παιδί της και αργότερα εθίστηκε στη μορφίνη. Ο πρωτότοκος γιος τους Τζέιμι, μέτριος ηθοποιός και αλκοολικός, ενώ  ο μικρότερος γιός Έντμοντ, πρώην ναυτικός, ο διανοούμενος της οικογένειας, ο οποίος όπως αποδεικνύεται πάσχει από φυματίωση. Καθώς η μέρα φεύγει και πέφτει το σκοτάδι οι χαρακτήρες των ηρώων σε αντίθεση φωτίζονται και αποκαλύπτονται. Μια κατεστραμμένη οικογένεια που τα μέλη της  εξαπολύουν  μύδρους κατηγοριών και επιρρίπτουν σωρεία ευθυνών  το ένα στο άλλο. Τοξικές σχέσεις γεμάτες θυμό κι αδιέξοδα  και κουβέντες πικρές, σκληρές, τσακιστικές. Και μια απόλυτη παραίτηση των μελών της από οποιαδήποτε δράση και προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτόν τον σκοτεινό κλοιό.

Όλα αυτά μέσα από μιαν έξοχη, ρεαλιστική, ώριμη μετάφραση του Νίκου Γκάτσου όπου ο λόγος, αυτός με τον οποίον  αλληλοβάλλονται και αλληλοπροσβάλλονται τα μέλη της οικογένειας,  καθρεφτίζεται κυρίαρχος και διαυγής  σε ένα έργο που ούτως η άλλως η δράση απουσιάζει.

Τι έχει να πει το έργο αυτό στην εποχή μας; Αντικατοπτρίζει άραγε έστω κάπως τις σύγχρονες οικογενειακές σχέσεις, τις σχέσεις γονέων παιδιών; Σίγουρα κάποια μαθήματα έχει να δώσει ενάντια σε ασυλλόγιστες κουβέντες, παρεμβατικές συμπεριφορές και αλόγιστη επίρριψη ευθυνών. Κυρίως όμως είναι ένα προϊόν υπερβολής που αφορά μια πολύ αρνητική περίοδο της ζωής του συγγραφέα, η συνολική πορεία του οποίου και της οικογένειάς του  στην πραγματικότητα δεν υπήρξε τόσο μαύρη και ζοφερή όσο παρουσιάζεται στο έργο αυτό.

Πολλοί οι συμβολισμοί του έργου, όπως η ομίχλη που κυριαρχεί παντού, απαγορεύοντας  τους ήρωες να δουν καθαρά όχι μόνο το τοπίο, αλλά και την ίδια τους τη ζωή  και οι  σειρήνες της ομίχλης και των πλοίων που ακούγονται συνεχώς και λειτουργούν σπαρακτικά σαν μια κραυγή αγωνίας των ηρώων, μια λυπητερή υπόκρουση που σιγοντάρει το έργο.

Κλασσική αλλά άψογη η σκηνοθεσία του Θανάση Σαράντου δίνει ένα άρτιο αποτέλεσμα. Κίνηση τόση όση χρειάζεται και ο χώρος γεμίζει εξαιρετικά από τους πρωταγωνιστές που  μας κρατούν εκεί, αφοσιωμένους στο έργο από την πρώτη ως την τελευταία στιγμή. Υποβλητική η ατμόσφαιρα που δημιουργούν  οι υπέροχοι φωτισμοί και τα παιχνίδια σκότους φωτός του Λευτέρη Παυλόπουλου και οι μουσικές του Κωνσταντίνου Ευαγγελίδη που συνοδεύουν το έργο. Και μια σκηνοθεσία σίγουρα με έμφαση στις ερμηνείες, ενός έργου που ούτως ή άλλως είναι ένα έργο πρωταγωνιστών.

Η μεγάλη πρωταγωνίστρια Βέρα Κρούσκα καταθέτει σώμα και ψυχή σε μια ανεπανάληπτη ερμηνεία, με κορύφωση τις στιγμές που βρίσκεται υπό την επήρεια της μορφίνης. Εύθραυστη, ευάλωτη, επιρρεπής, παγιδευμένη στον εθισμό της, τραγική. Δυστυχής καθώς ονειροπολεί τις ευτυχισμένες στιγμές της νεότητας, παραμένει η χαϊδεμένη όλων από την αρχή ως το τέλος του έργου, αφού επικρατεί η αγάπη προς το πρόσωπό της και το καταθέτει αυτό.

Πλάι της ερμηνευτικά άριστος ο Πέρης Μιχαηλίδης, φυσικός, στιβαρός, ακολουθεί κι αυτός με απαράμιλλη συνέπεια τις διακυμάνσεις του ρόλου του από τις εξαιρετικά σκληρές στιγμές με τους γιούς του, ως στις εξαιρετικά τρυφερές με τη σύζυγό του. Μπράβο!

Στο ρόλο του Τζέιμι ο σκηνοθέτης Θανάσης Σαράντος μοιάζει να πραγματοποιεί ένα όνειρο ζωής να σκηνοθετήσει και να παίξει στο έργο αυτό και το κατανοούμε αυτό από το ιδανικό αποτέλεσμα. Ο Σαράντος έχει εισέλθει στα τρίσβαθα της ψυχολογίας όλων των ηρώων του για να σκηνοθετήσει και αντικατοπτρίζεται αυτό και στην ερμηνεία του.

Υποδειγματικός  στο ρόλο του Έντμοντ και ο νεαρός Χρήστος Διαμαντούδης που έχει αποδείξει και στο παρελθόν πως σηκώνει τους μεγάλους ρόλους. Μια ήσυχη δύναμη με εξαιρετικές κορυφώσεις σε ξεσπάσματα γέλιου ή θυμού, αλλά και ισάξιες σκηνές νηφαλιότητας.

Μαζί τους η Σταυριάνα Παπαδάκη  στο ρόλο της Κάθλιν της υπηρέτριας, συμπαθητική και ευχάριστη, με την τρυφερή ερμηνεία της σπάει το βάρος του σκοτεινού κατά τα άλλα έργου.

Αξίζει να αναφέρουμε τα υπέρκομψα κοστούμια εποχής της Μπιάνκας Νικολαρεΐζη και τα ανάλογα του κλίματος και της εποχής σκηνικά της Άσης Δημητρολοπούλου.

Το ταξίδι της μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα έγινε ένα ταξίδι, όπου καλλιτέχνες σεμνοί, υποδειγματικοί, εργάστηκαν σκληρά με όραμα και ζήλο, μια δυνατή, δεμένη ομάδα που μετουσιώθηκε σε πραγματική οικογένεια για να καταφέρει αυτό το αποτέλεσμα. Αξίζει να το δείτε για να γνωρίσετε αυτό το πηγαίο αυτοβιογραφικό έργο του Ευγένιου ο’ Νηλ, το καλύτερό του έργο  και για να απολαύσετε τις μεγάλες ερμηνείες των πρωταγωνιστών. Το παρατεταμένο σας χειροκρότημα στο τέλος θα σφραγίσει αναμφίβολα αυτή την εξαιρετική δουλειά.

Σύντομα κοντά σας σε Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη, Γιαννιτσά, Ιωάννινα και Σάββατο και Κυριακή 25 και 26 Σεπτεμβρίου στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη.

 

«ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ», μια παράσταση εμπειρία!

 Κριτική της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Μια μυσταγωγική εμπειρία, μια τελετουργία, μια άρτια ενορχηστρωμένη δουλειά  με υπέροχο κλίμα από ήχους,  φώτα και σημαντικές  ερμηνείες που κατακλύζουν τις αισθήσεις μας είναι ο Προμηθέας του Άρη Μπινιάρη πάνω στον συγκλονιστικό,  διαχρονικό λόγο του Αισχύλου που σφυροκοπά και καταγγέλλει κάθε μορφή αυθαίρετης και τυραννικής εξουσίας.

Ένας διαφορετικός θεός, ένας φιλάνθρωπος τιτάνας, ο Προμηθέας αποφασίζει να παραδώσει τη φωτιά στους ανθρώπους ως μιαν απαρχή  για τη βελτίωση της ζωής τους και μια συνεχή τεχνολογική πρόοδο. Ο Δίας, γι αυτή του την ενέργεια που γίνεται παρά τη θέληση του πατέρα των θεών, θα τον τιμωρήσει σκληρά, αλυσοδένοντάς τον στον Καύκασο. Στο έργο «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου ο καθηλωμένος Προμηθέας αντιτάσσεται σφοδρά στην απόφαση αυτή του Δία και κατακεραυνώνει την παντοδύναμη και σκληρή εξουσία του που λειτούργησε άδικα, τιμωρητικά και χωρίς κανένα επιχείρημα. Ο λόγος του, δυναμικός, επίμονος, εκκωφαντικός είναι γενικότερα μια καταγγελία απέναντι σε κάθε μορφή παντοδυναμίας και επιτακτικής, αυταρχικής εξουσίας.

Ηλεκτρονική μουσική, ηχητικά εφέ και πολλά παιχνίδια με το φως δίνουν το χαρακτήρα στην παράσταση αυτή του Άρη Μπινιάρη σε συνδυασμό με τις δυνατές ερμηνείες. Υπό την μουσική υπόκρουση ενός επί σκηνής βιολοντσέλου και άλλων εμβόλιμων ήχων και μουσικών που δημιούργησε ο Φώτης Σιώτας ξεδιπλώνεται ο λόγος του Αισχύλου σε εξαιρετική, σαφή, ξεκάθαρη, απαλλαγμένη από φτιασίδια, λαμπερή μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα. Απολαμβάνουμε κάθε στιγμή τα λόγια από την αρχή ως το τέλος μέσα από την καθαρή άρθρωση των υποκριτών, ενώ η μεστή απόδοση δημιουργεί συνεχώς χαρακτηριστικές ατάκες-μότο που χαράσσονται στα αυτιά μας και λαμπρύνουν την παράσταση. Είναι τα πολλαπλά μηνύματα του έργου που ακούγονται βροντερά,  φωτίζονται και διαδίδονται μέσα από τις υπέροχες λέξεις και τις συνεχείς επαναλήψεις.

Θηριώδης, επιβλητικός, με τα κατάλληλα φυσικά προσόντα, με βροντερή , στεντόρεια φωνή και υπέροχο παράστημα στο ρόλο του Προμηθέα είναι ο Γιάννης Στάνκογλου. Φωνάζει , απαγγέλλει, ορθώνεται ή μαζεύεται  και δίνει μια καθηλωτική ερμηνεία ζωής.

Μια μοναδική ερμηνεία μέσα από την οποία λάμπει στην κυριολεξία και μαγνητίζει τους θεατές δίνει η νεαρή Ηρώ Μπέζου, ένα μάθημα υποκριτικής, και της αξίζουν συγχαρητήρια.

Ως Ήφαιστος, βαθιά μέσα στο ρόλο, μας συνεπαίρνει ο εξαιρετικός Δαυίδ Μαλτέζε. Δίπλα του επίσης υπέροχος ο Ιωάννης Παπαζήσης ως Ερμής. Στο ρόλο του Ωκεανού άξιος ο Αλέκος Συσσοβίτης.

 Κατάλληλος ενορχηστρωτής επάνω στη σκηνή στο ρόλο του Κράτους στέκεται και ταυτόχρονα ελέγχει τα πάντα ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης της παράστασης Άρης Μπινιάρης. Μαζί του στο ρόλο της Βίας ο Κωνσταντίνος Γεωργαλής, ενώ ακόλουθοι είναι οι Κατερίνα Δημάτη, Γρηγορία Μεθενίτη, Δαυίδ Μαλτέζε και Κωνσταντίνος Γεωργαλής.

Όμορφα, ευκίνητα, τα εννέα μέλη του χορού, εντυπωσίασαν με την παρουσία τους και τις ξεχωριστές ερμηνείες τους, ανάλογες με των υπόλοιπων υποκριτών. Μας μάγεψαν ακόμη τα συνεχή παιχνίδια με τις λέξεις, οι απαγγελίες  και οι συνεχείς παρηχήσεις. Την κίνηση επιμελήθηκε η Εύη Οικονόμου.

Όλοι οι υποκριτές φορούν προσωπείο, παραπέμποντας στις πρώτες αυθεντικές εκτελέσεις της αρχαιότητας. Τα προσωπεία μας κερδίζουν και δίνουν μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία στην παράσταση Ξεχωρίζουν ιδιαίτερα οι λεπτές, καλοδουλεμένες μάσκες του χορού και οι μάσκες των ακολούθων. Τα προσωπεία και όλες τις ειδικές κατασκευές επιμελήθηκε το εργαστήριο της Δήμητρας Καίσαρη.

Λιτό αλλά υποβλητικό το σκηνικό της Μαγδαληνής Αυγερινού, τρεις τεράστιες κολώνες που πάνω στην κεντρική θα ανέλθει ο Προμηθέας συρόμενος από το Κράτος και τη Βία για να αντιμετωπίσει το μαρτύριό του.

Καλοδουλεμένα και τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα. Επιβλητικό το κοστούμι του Προμηθέα, ανάλογο ενός βασανισμένου τιτάνα, λιτά και λειτουργικά τα φορέματα του χορού, ενώ ξεχωρίζει αναμφίβολα το υπέροχο σουρεαλιστικό κοστούμι της βασανιζόμενης Ιούς με υπερυψωμένες πατερίτσες και τεχνητά μέλη που λες και βγήκε από πίνακα του Νταλί.

Οι φωτισμοί έδωσαν ιδιαίτερη φυσιογνωμία και ατμόσφαιρα στην παράσταση και σε κάποιες στιγμές ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακοί και μας συνεπήραν . Αξίζουν συγχαρητήρια στον άξιο Αλέκο Αναστασίου.

Όλη αυτή η σύμπραξη των ηχητικών εφέ, των φωτισμών, των παράξενων κοστουμιών, όλη η κίνηση μέσα στο χώρο του χορού και των υποκριτών υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του ταλαντούχου Άρη Μπινιάρη δίνουν ένα εξαίσιο σύνολο με τον τρόπο που μόνο αυτός ο σκηνοθέτης μπορεί να οραματιστεί και να υλοποιήσει και καθηλώνουν το κοινό σε μια εξαιρετική παράσταση. Φωτεινή δουλειά, ξεχωριστή , που αξίζει να δείτε. Σε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα και τέλη Αυγούστου στην Επίδαυρο.

 

Κ.Θ.Β.Ε. Στην ΕΠΙΔΑΥΡΟ με απολαυστική «ΕΛΕΝΗ» παρωδία!

Κριτική της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Με μιαν εξαιρετική πρόταση και μια πρωτοποριακή παράσταση κατέρχεται φέτος το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στην Επίδαυρο, μια δουλειά που αξίζει της προσοχής όλων! Πρόκειται για το έργο «Ελένη» του Ευριπίδη σε μια σύγχρονη, καινοτόμα  σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου.

Το έργο «Ελένη» του Ευριπίδη, βασίζεται σε μια δεύτερη εκδοχή του γνωστού σε όλους μας μύθου για την αρπαγή της από τον Πάρη, σύμφωνα με την οποία η Ελένη δεν έφυγε στα αλήθεια στην Τροία προδίδοντας τον Μενέλαο, αλλά με εντολή της Ήρας μεταφέρθηκε κρυφά στην Αίγυπτο, υπό την προστασία του βασιλιά Πρωτέα. Στην Τροία πήγε μόνο μια οπτασία της, ένα ομοίωμα φτιαγμένο από τους θεούς. Οι  Έλληνες  λοιπόν ταλαιπωρήθηκαν  και πολέμησαν δέκα ολόκληρα χρόνια για ένα τίποτα και  χωρίς λόγο, «....για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη…» κατά τον Σεφέρη, όπως κραυγάζει αυτό το βαθιά αντιπολεμικό έργο του Ευριπίδη.

Ο εμπνευσμένος, καταξιωμένος θεατρικός σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου επιστρέφει στη γενέθλια πόλη του τη Θεσσαλονίκη και σκηνοθετεί με έναν αιρετικό τρόπο την Ελένη, την Ελένη του ανήσυχου, του πρωτοπόρου, του  επίσης αιρετικού Ευριπίδη, αυτού που για τις απόψεις του και τα έργα του κατακρίθηκε και πολεμήθηκε από πολλούς.

Η άποψή του σκηνοθέτη είναι ξεκάθαρη. Δεν ανεβάζει την Ελένη ως μια τραγωδία με κάποια ήπια κατά τόπους κωμικά στοιχεία, κάτι  που οι περισσότεροι μέχρι τώρα έχουν κάνει . Ανεβάζει μια εντελώς διασκεδαστική Ελένη, με απόλυτη εστίαση στο κωμικό στοιχείο. Και η τραγωδία μετασχηματίζεται μαγικά σε ιλαροτραγωδία και εν τέλει παρωδία. Ο Παπαβασιλείου πιάνεται από το κάθε τι και με το μαγικό ραβδάκι της υπερβολής φτιάχνει ένα άλλο έργο πάνω στο έργο με εξαιρετικό αποτέλεσμα! Υπερβολή στην εκφώνηση, υπερβολή στην κίνηση, πάθος,  γκροτέσκες πινελιές, πλήθος σκηνοθετικά τεχνάσματα και αστεία στιγμιότυπα. Μόνο ελάχιστες στιγμές φαίνεται πως κινδύνεψε να ξεφύγει κάπως το παιχνίδι αυτό από το ιδανικό, κάτι που  εν τέλει δεν έγινε  ποτέ και οι ισορροπίες διατηρήθηκαν όπως έπρεπε. Και η μουσική συνέβαλε στο όλο  εγχείρημα, καθώς κάποια πιο σοβαρά αποσπάσματα αποδίδονται τραγουδιστά, ελαφρύνοντας όπου είναι απαραίτητο τα δρώμενα και τις καταστάσεις.

Μιλάμε λοιπόν για μια ιδιαίτερη προσέγγιση του σκηνοθέτη, μια διαφορετική ανάγνωση του κειμένου, μια καινοτόμα, τολμηρή ματιά, μια προσωπική άποψη που κάτι νέο κι ενδιαφέρον έχει να πει στη δραματουργία και γι αυτό τον συγχαίρουμε! Στην απόδοση αυτήν αξίζει να σημειώσουμε τη σημαντική συμβολή  της σύγχρονης, αξιόλογης, αναλόγου ύφους μετάφρασης- απόδοσης του Παντελή Μπουκάλα.

Στο ρόλο της Ελένης η Έμιλυ Κολιανδρή είναι αναμφίβολα μια καλλονή και μας κατακτά. Καλλίγραμμη, λυγερή, ευλύγιστη, έπαιξε, χόρεψε και τραγούδησε, τα έκανε όλα και κατάφερε να βγάλει πολύ γέλιο σε μια άλλοτε πιο βαθιά κι άλλοτε ελαφρύτερη ερμηνεία.

 Ο βραβευμένος Θέμης Πάνου ανέλαβε επάξια και μπήκε βαθιά μέσα στον αμήχανο ρόλο του πρώην κραταιού Μενέλαου, αναδεικνύοντας για άλλη μια φορά το ταλέντο του.

Μεγαλειώδης ο Γιώργος Καύκας στο ρόλο του Θεοκλύμενου μας καθήλωσε, απέδωσε με μεγάλη πειστικότητα τις πολλαπλές διακυμάνσεις του ρόλου του και απέδειξε για άλλη μια φορά την μεγάλη κλάση του.

Επιβλητική και  η Αγορίτσα Οικονόμου ανέβηκε με μοναδική ένταση και δύναμη στη σκηνή και ερμήνευσε υπέροχα το ρόλο της Μάντισσας Θεονόης.

Στο σύντομο ρόλο της Γερόντισσας διακρίθηκε για άλλη  μια φορά η υπέροχη μεγάλη κυρία του θεάτρου της Θεσσαλονίκης, Έφη Σταμούλη.

Μια μοναδική ερμηνεία στο ρόλο του Τεύκρου κατέθεσε ο ικανότατος ηθοποιός Δημήτρης Μορφακίδης,  με ιδιαίτερο λόγο και κίνηση, συνθέτοντας μια ξεχωριστή, κωμική φιγούρα.

Ο Δημήτρης Κολοβός στο ρόλο του Αγγελιοφόρου Α΄ έμπειρος και σταθερός  όπως πάντα, ενώ στο ρόλο του Αγγελιοφόρου Β΄ ο Άγγελος Μπούρας έδωσε μια εξαιρετική ερμηνεία που θα θυμόμαστε.

Επάξια τέλος κινήθηκαν οι Νικόλας Μαραγκόπουλος και Ορέστης Παλιαδέλης ως Διόσκουροι βγάζοντας άφθονο γέλιο με την περιβολή τους, ενώ ικανός ήταν και ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου ως Θεράπων.

Την παράσταση όμως έκλεψε αναμφίβολα ο χορός! Οι κοπέλες με τα μπανιερά και τα ρομπάκια έδωσαν  τον καλύτερο εαυτό τους με ερμηνευτική δεινότητα, κέφι, χορό, κίνηση , νάζια και τσαλίμια και ακραίες ερμηνείες, άλλοτε σαν κορίτσια του καμπαρέ «Το ωραίο Κάιρο» κι άλλοτε σαν λουόμενες σε πλαζ. Οι χορογραφίες είναι του Δημήτρη Σωτηρίου.

Εξαίρετη η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου κινείται ανάμεσα σε  πολλά είδη, από αμανέδες και λαϊκά άσματα μέχρι ταγκό και απαλές μελωδίες και ως αναπόσπαστο κομμάτι του έργου, συντελεί τα μέγιστα στο χαρακτήρα της παράστασης. Αξίζει μια μνεία και στους άξιους μουσικούς που εκτέλεσαν ζωντανά όλα τα τραγούδια. Η ενορχήστρωση είναι του Γιώργου Δούσου και η μουσική διδασκαλία του ιδίου και της Χρύσας Τουμανίδου.

Τα σκηνικά του Άγγελου Μέντη μινιατούρες από πυραμίδες, φοίνικες και πολύ χρυσό, και στο κέντρο ο τάφος του βασιλιά Πρωτέα, είναι ένα κομμάτι από την Αίγυπτο. Μεγαλεπήβολα και  τα κοστούμια του ιδίου ακολουθούν και αυτά το χαρακτήρα τις υπερβολής, μεταξωτά, σατέν και γυαλιστερά. Ξεχωρίσαμε ιδιαιτέρα το ασημί κοστούμι της Ελένης , το κοστούμι της Θεανόης, πραγματική υπερπαραγωγή,  αλλά και το μαύρο - χρυσό του Θεοκλήτορα. Πραγματικά ιδιαίτερα, σχεδόν κραυγαλέα και  τα εύχρηστα πολυμορφικά κοστούμια ρόμπες του χορού σε έντονα ντεσέν και πράσινες αποχρώσεις. Αξίζει τέλος να γίνει μια μνεία στους υπέροχους, δημιουργικούς φωτισμούς του Λευτέρη Παυλόπουλου που συντέλεσαν στην απόδοση του ύφους της παράστασης.

Οι εξαιρετικές φωτογραφίες της παράστασης είναι όπως πάντα του Τάσου Θώμογλου.

Δείτε την Ελένη του Ευριπίδη  από το ΚΘΒΕ γιατί είναι μια  παράσταση πρόκληση για τον κάθε θεατή, όπως πρόκληση ήταν και για τους δημιουργούς της. Μια πρόκληση που φαίνεται πως πέτυχε απόλυτα, πραγματικά  ένα βήμα μπροστά στα θεατρικά δρώμενα αλλά και ένα βήμα μπροστά για το Κρατικό θέατρο. Ακολουθήστε λοιπόν κι εσείς οπωσδήποτε τα βήματά της σε  περιοδεία σε όλη  την Ελλάδα και βέβαια 12 και 13  Αυγούστου στην Επίδαυρο. Αξίζει τον κόπο!!