Αποκαλυπτικός, ατμοσφαιρικός «Ο ΦΟΝΙΑΣ»

 

Κριτική της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Μια βαθιά και ρεαλιστική ματιά στα άδυτα του υποκόσμου και των φυλακών είναι το έργο «Ο  Φονιάς» του Μήτσου Ευθυμιάδη. Και ποιοι είναι άραγε αυτοί που αποτελούν τον υπόκοσμο; Φαίνεται πως η μοίρα κάποιων είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένη. Διαλυμένα σπίτια, ανύπαρκτοι γονείς, φτώχια και  έτσι ιδιαίτερες κοινωνικές ομάδες που όλοι μπορούμε να φανταστούμε έχουν σίγουρα περισσότερες πιθανότητες να εισέλθουν στον υπόκοσμο και να ζήσουν τη φρίκη του.

Τέσσερις άνθρωποι συναντιούνται μια βροχερή νύχτα μέσα στη δεκαετία του ’70 σε ένα σπίτι για να γευματίσουν. Ο Σάββας, ο φονιάς που έχει μόλις αποφυλακιστεί από τις αγροτικές φυλακές, η αδερφή του Μαρία και ο ευυπόληπτος σύζυγός  της Γιάννης και βέβαια ο ιδιόμορφος Ταρζάν, ένα κλεφτρόνι και λαμόγιο με επιβαρυμένο  ποινικό μητρώο, πρώην συγκρατούμενος του Σάββα.

Και οι μεγαλύτερες αλήθειες και τα πιο σκληρά λόγια πρόκειται να ακουστούν από αυτού ακριβώς το στόμα, από τον ίδιο τον Ταρζάν. Βουτηγμένος από μικρή ηλικία στο βούρκο και έχοντας περάσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή καταθέτει με τον πιο κυνικό τρόπο όλα όσα έζησε εκεί. Εκμετάλλευση , εκβιασμοί, καψόνια, ρουφιανιές, πρέζα, βιασμοί, βασανιστήρια και ανελέητοι ξυλοδαρμοί ήταν στην ημερήσια διάταξη και ο αποστειρωμένος  Γιάννης της παρέας, ο γαμπρός του Σάββα,  φαίνεται να πέφτει από τα σύννεφα ακούγοντας τα όλα αυτά.

Μα πέρα από αυτόν τον σκοτεινό κόσμο που απογυμνώνεται μπροστά στα μάτια μας μέσα από τις αφηγήσεις του Ταρζάν φαίνεται πως υπάρχουν και μια σειρά από συνταρακτικά γεγονότα που έχουν στιγματίσει τις ζωές των πρωταγωνιστών, γεγονότα που αποκαλύπτονται σιγά σιγά καθώς η ώρα περνά, η ατμόσφαιρα ζεσταίνεται και τίποτα πλέον δεν μπορεί να παραμείνει κρυφό. Οι συνδαιτυμόνες στρέφονται ο ένας εναντίον του άλλου ζητώντας να αποκαλυφθούν όλα τα παλιά μυστικά και οι εξελίξεις δείχνουν πως κανείς δεν μπορεί να παραμείνει στο απυρόβλητο. Ποιος είναι λοιπόν ο αναμάρτητος της παρέας αν τελικά υπάρχει κάποιος;

Η πλοκή του έργου είναι αριστοτεχνική και εξελίσσεται αργά και βασανιστικά. Οι πληροφορίες έρχονται σταδιακά, λίγες - λίγες και ο συγγραφέας καταφέρνει να μας κρατά σε εγρήγορση και αγωνία μέχρι τα τελευταία λεπτά που η υπόθεση φτάνει στην κορύφωσή της.

Η σκηνοθεσία του Γιάννη Διαμαντόπουλου είναι γενικά λιτή, δεν περιλαμβάνει εκπλήξεις και εστιάζει στις ερμηνείες των ηθοποιών που είναι άριστες. Η μορφή που πρωτίστως κερδίζει τις εντυπώσεις είναι αυτή του ιδιαίτερου Ταρζάν που ερμηνεύει με αξιομνημόνευτο πάθος ο Τζώνη Θεοδωρίδης. Ακροβατώντας ανάμεσα στην ελαφρότητα που έχει ένα κλεφτρόνι και την βαρύτητα της αφόρητης ζωής του στη φυλακή ο ηθοποιός αναδεικνύει μιαν εξαιρετική εσωτερική δύναμη, κατορθώνει μια υπερερμηνεία και συγκλονίζει τους θεατές.

Τον ρόλο του φονιά Σάββα αποδίδει ο Γιώργος Χριστοδούλου έμπειρος, στιβαρός, δυναμικός, με τις ανάλογες μεταπτώσεις όποτε χρειάζεται. Ο Αντώνης Αλεξίου με μεγάλη ευκολία και φυσικότητα  ερμηνεύει τον καθωσπρέπει γαμπρό του Σάββα, τον πλέον ανύποπτο για όλα όσα έχουν συμβεί. Τέλος, η Λουκία Παπαδάκη υπηρετεί με προσήλωση τον ρόλο της αδερφής του Σάββα, η οποία ενώ φαίνεται αρχικά ουδέτερη και αμέτοχη αναδεικνύεται σε μία δυνατή, καταλυτική παρουσία.

Το σκηνικό της Δέσποινας Βολίδη είναι ατμοσφαιρικό αν και λιτό, ένα κλασσικό μακρόστενο τραπέζι στολισμένο όμως με ένα έντονο  κόκκινο τραπεζομάντηλο κόκκινα λουλούδια και όμορφα σερβίτσια, ένα εντυπωσιακό φωτιστικό  κι ακόμη τέσσερις καρέκλες και ένας αόρατος καθρέφτης. Το φόντο πίσω από τους ήρωες παραμένει μαύρο. Τα κοστούμια της ίδιας δημιουργού είναι απλά, σκουρόχρωμα, ενώ τη διαφορά κάνει το κοστούμι εποχής του Ταρζάν, λουλουδάτο πουκάμισο, καμπάνα παντελόνι και πολλά δαχτυλίδια στα χέρια.

Τέλος,  η όμορφη μουσική του Διονύση Τσακνή καθώς και οι προσεγμένοι φωτισμοί του Σπύρου Κάρδαρη καταφέρνουν να καλλιεργήσουν την ατμόσφαιρα μυστηρίου που πλανάται σε όλη τη διάρκεια του έργου και να αναδείξουν τις αποχρώσεις του.

«Ο Φονιάς» είναι ένα δυνατό κοινωνικό σχόλιο για την άδικη κοινωνία και τα ευάλωτα παιδιά της που εύκολα γίνονται αποπαίδια και περνούν στο περιθώριο μα και ένα καυστικό σχόλιο για την αδύναμη ανθρώπινη φύση και το πού αυτή μπορεί να φτάσει. Κι ακόμη είναι μια όμορφη, καλοστημένη παράσταση, που υπηρετούν με συνέπεια και αφοσίωση όλοι οι συντελεστές από το συγγραφέα και τον σκηνοθέτη μέχρι τους ηθοποιούς και τον φωτιστή της και κερδίζουν τις εντυπώσεις.

Συντελεστές:

Σκηνοθέτης: Γιάννης Διαμαντόπουλος
Σκηνογραφία: Δέσποινα Βολίδη
Κοστούμια: Δέσποινα Βολίδη
Φωτισμοί: Σπύρος Κάρδαρης
Μουσική σύνθεση: Διονύσης Τσακνής
Ερμηνεύουν: Τζώνη Θεοδωρίδης, Γιώργος Χριστοδούλου, Αντώνης Αλεξίου, Λουκία Παπαδάκη.