Συγκλονιστικό «Το παλτό»

Κριτική της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Είναι συγκλονιστικός, είναι καθηλωτικός, είναι ανεπανάληπτος!! Είναι ο Κρίτωνας Ζαχαριάδης στο ρόλο του Ακάκιου, στο «Παλτό» του Νικολάι Γκόγκολ, που παίζεται στο θέατρο Σοφούλη. Πώς μπόρεσε να κατανοήσει τόσο βαθιά το χαρακτήρα που υποδύεται; Πώς κατάφερε να ταυτιστεί έτσι και να εισχωρήσει τόσο υπέροχα στην ψυχοσύνθεσή του; Αναμφίβολα συντέλεσαν και οι οδηγίες του σκηνοθέτη, αλλά σίγουρα πρωτίστως υπεύθυνα είναι η αρραγής αφοσίωση και το τεράστιο υποκριτικό του ταλέντο.

Ούτως ή άλλως πρόκειται για ένα λογοτεχνικό αριστούργημα!! Το παλτό του Νικολάι Γκόγκολ, το διήγημα των διηγημάτων, ένα από τα  πιο ευφάνταστα που έχουν ποτέ γραφτεί. Μα αυτό κάνει το όλο εγχείρημα ακόμη πιο δύσκολο!! Να αποδώσεις θεατρικά, με διαλόγους και εικόνες κάτι τόσο άρτιο και να αποδοθούν τόσο η υπόθεση όσο και το όλο κλίμα και η ατμόσφαιρα της εποχής. Τη θεατρική διασκευή έκανε με μεγάλη επιτυχία η βραβευμένη θεατρική συγγραφέας Δέσποινα Καλαϊτζίδου.

Ο Ακάκιος Ακακίεβιτς είναι ένας αφοσιωμένος κρατικός υπάλληλος, ένας εξαιρετικός αντιγραφέας εγγράφων. Λατρεύει τη δουλειά του, την επιτελεί με χαρακτηριστική επιμέλεια και παρά τα χρόνια που έχουν περάσει αυτή είναι το μόνο που εξακολουθεί να δίνει ευχαρίστηση και νόημα στη ζωή του.  Κατά τα άλλα είναι απόλυτα μοναχικός, δεν ανέχεται τον κόσμο και τη φασαρία και μετά την υπηρεσία η ζωή του περιλαμβάνει  απλά ένα φτωχικό δείπνο στο σπίτι του, ούτε εξόδους ούτε παρέες ούτε διασκεδάσεις. Ο Ακάκιος πηγαινοέρχεται όλα αυτά τα χρόνια σπίτι- δουλειά φορώντας ένα και μοναδικό παλτό. Όμως, κάποια στιγμή το κρύο της Ρωσίας και της ζωής του γίνεται ακόμη πιο τσουχτερό και ο χειμώνας αβίωτος. Το μοναδικό παλτό του έχει σχεδόν κουρελιαστεί και δεν μπορεί πλέον να τον ζεστάνει. Στην απελπισία του μετά από πολλή σκέψη επισκέπτεται ένα ράφτη, με την ελπίδα να του το διορθώσει με μερικά μπαλώματα. Μα η επιδιόρθωση φαίνεται να είναι μάλλον αδύνατη…

Στο «Παλτό» του ο Νικολάι Γκόγκολ βρίσκει για άλλη μια φορά την ευκαιρία να στιγματίσει τα κακώς κείμενα της Τσαρικής Ρωσίας, τις θλιβερές  κοινωνικές ανισότητες, τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Και ακόμη τη μοναξιά που ακολουθεί τον άνθρωπο, ο οποίος παραμένει ουσιαστικά μόνος ακόμη και αν περιβάλλεται από πολλούς, αλλά και δέσμιος των συνθηκών και μιας ζωής συχνά θλιβερής ως μισητής, από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει. Το παλτό, αυτό το κουρελιασμένο ρημαδοπαλτό του ήρωα τον κατατάσσει ουσιαστικά σε μια κατηγορία, την κατηγορία των εσχάτων από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει.

Η σκηνοθεσία του Αντώνη Καραγιάννη ευέλικτη, ευρηματική, αποδίδει με ρεαλισμό τις καταστάσεις χρησιμοποιώντας ωστόσο και σουρεαλιστικά στοιχεία που διανθίζουν την απόδοση και παραπέμπουν σίγουρα στη φιλοσοφία του Γκόγκολ και στο σατυρικό του πνεύμα.

Ο καταξιωμένος θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός Κρίτωνας Ζαχαριάδης με την εξαιρετική ερμηνεία του στο ρόλο του Ακάκιου, αποδεικνύει καθαρά την πολυδιάστατη προσωπικότητά του. Ο σωματότυπος του ήρωα, ο τόνος και η χροιά της φωνής του, οι κινήσεις του , τα βήματά του, οι διαφαινόμενες εμμονές του, τα μεταβαλλόμενα συναισθήματά του αποδίδονται τέλεια και συστηματικά με μια συνεχή παραμονή επάνω στη σκηνή σε όλη τη διάρκεια του έργου. Στο πρόσωπό του διαγράφονται με ακρίβεια και αξιοζήλευτη παραστατικότητα όλες οι διακυμάνσεις του ψυχισμού του, σε μία καθηλωτική συγκινητική ερμηνεία. Μαζί του ο Βασίλης Κανελλόπουλος αναλαμβάνει να αποδώσει όλους τους υπόλοιπους ρόλους που συνοδεύουν τον κεντρικό ήρωα∙ κάπως μουδιασμένος στην αρχή, στη συνέχεια ζεσταίνεται, ξανοίγεται και ανεβαίνει ερμηνευτικά, αποδίδοντας την καλύτερη ερμηνεία του στο ρόλο του «Επιφανούς προσώπου».

Το σκηνικό του Lorenzo Bellelli λιτό αλλά συμβολικό και καλαίσθητο κερδίζει τις εντυπώσεις με τις λεπτομέρειές του! Κυριαρχούν οι αλυσίδες, οι οποίες φαίνεται πως κρατούν σφιχτοδεμένη τη ζωή του ήρωά μας, ίσως και πολλών άλλων και από τις οποίες δεν μπορεί να ξεφύγει. Αλυσίδες κρεμασμένες από παντού και στερεωμένες σε όλα τα έπιπλα. Εξαιρετικά και τα πολλά φανάρια που κρέμονται από ψηλά προσπαθώντας φαίνεται να φωτίσουν τη ζωή του ήρωα, άσχετα αν το καταφέρνουν. Και οι υπόλοιπες λεπτομέρειες αποδίδουν με απλότητα και ευστοχία το όλο κλίμα της εποχής , αλλά και της περίστασης. Εξαιρετικό και το μακιγιάζ της Έφης Βαλασιάδου, που εισάγει το σουρεαλιστικό στοιχείο, αλλά  και τα  κοστούμια με χαρακτήρα, όπως τα παλτό, καινούριο παλτό και παλιό, της Μαρίας Καβαλιώτη.

Έξοχη η μουσική του Γιώργου Καζαντζή γεμίζει και δίνει την απαραίτητη ένταση σε συγκεκριμένα σημεία του κειμένου συνεπαίρνοντάς μας, όπως και το τραγούδι του τέλους , που ερμηνεύει η Ναντίνα Κυριαζή. Σημαντικοί στην απόδοση του κλίματος και οι φωτισμοί του Ανέστη Ατακτίδη.

«Το παλτό», είναι μια εξαιρετική δουλειά, όπου πολλοί άξιοι συνεργάτες κατέθεσαν το ταλέντο  τους με απόλυτη αγάπη και αφοσίωση παραδίδοντάς μας ένα αξιοζήλευτο, απόλυτα πετυχημένο αποτέλεσμα!

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Αντώνης Καραγιάννης

Μετάφραση – θεατρική διασκευή: Δέσποινα Καλαΐτζίδου

Μουσική: Γιώργος Καζαντζής

Ερμηνεία τραγουδιού: Ναντίνα Κυριαζή

Στίχοι: Κρίτωνας Ζαχαριάδης

Σκηνογραφία: Lorenzo Bellelli

Ενδυματολογία: Μαρία Καβαλιώτη

Video - Promo trailer: Γιώργος Κόγιας

Σχεδιασμός φώτων: Ανέστης Ατακτίδης 

Β. σκηνοθέτη, μουσική επιμέλεια: Χρύσα Καραμούζη

Μακιγιάζ: HAIR PLUS ACADEMY - Έφη Βαλασιάδου

Γραφιστικά: Λευτέρης Παπασταύρου

Επικοινωνία: Κατερίνα Νικολάου 

Παραγωγή: Καλλιτεχνική εταιρία θεάτρου

Παίζουν: Κρίτωνας Ζαχαριάδης, Βασίλης Κανελλόπουλος 

Παραστάσεις

Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00 έως 15 Μαρτίου

Θέατρο Σοφούλη

Τραπεζούντος 5

Θεσσαλονίκη

Τηλ. 2310423925