"Καλιγούλας" Απολέσαμε τα μηνύματα

 ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Εισαγωγικά σχόλια

Ο Αλμπέρ Καμύ γράφει τον Καλιγούλα το 1938 και ενώ ο Ναζισμός ανέρχεται ανά τον κόσμο, και κατά κάποιο τρόπο φωτογραφίζει το μέλλον και προλέγει τα τραγικότερα που θα ακολουθήσουν.

Τα βιογραφικά στοιχεία για τον Καλιγούλα που  χρησιμοποιεί ο Καμύ είναι παρμένα από τους «Βίους των 12 Καισάρων» του Σουιτόνιου και μένει πιστός σε αυτά. Προσθέτει όμως το προσωπικό του στοιχείο, όσον αφορά στο αίτιο της μεταστροφής του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς του Καλιγούλα·  δεν δέχεται λοιπόν την επιληψία ή ένα φίλτρο που κατά τον Σαουιτόνιο του  έδωσε η Καισονία και τρελάθηκε. Σαν αίτιο αντίθετα, αναφέρει ο Καμύ τον ξαφνικό θάνατο της αδερφής του Δρουσίλας, με την οποία ήταν ερωτευμένος. Το τραγικό αυτό γεγονός ξυπνά υπαρξιακά αδιέξοδα στον Καλιγούλα, τον κάνει να συναισθανθεί το παράλογο της ύπαρξης, ότι  «οι άνθρωποι πεθαίνουν και δεν είναι ευτυχισμένοι». Προσπαθεί να κατακτήσει την ελευθερία και την λύτρωση ασκώντας ασύδοτη εξουσία. Αδειάζει τον κόσμο από τους ανθρώπους γύρω του  εφαρμόζοντας τα πιστεύω του μέχρι το τέλος, ώσπου οδηγείται και αυτός στο θάνατο, συναινεί σχεδόν και στη δική του δολοφονία για να μπορέσει  εν τέλει να αναπαυθεί.

"Ασκητική"

ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Μια ιεροτελεστία, μια μυσταγωγική τελετή, επέλεξε ο σκηνοθέτης Αντρέας Κουτσουρέλης για να μεταφέρει στο σανίδι την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη. Σε μια προσέγγιση αρκούντως λιτή, για να ταιριάζει σε ένα φιλοσοφικό έργο, αλλά ουσιαστικά περιεκτική, ώστε να το αποδίδει στην εντέλεια και, τέλος, αριστοτεχνικά λεπτοδουλεμένη, ώστε να μας κρατά αιχμάλωτους και να αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές μας.

Με αφορμή λοιπόν το έτος Καζαντζάκη 2017, ο Κουτσουρέλης και η ομάδα του Κ.Θ.Β.Ε. χαρίζουν στο ευρύ κοινό ένα δύσκολο έργο με απόλυτο σεβασμό στον πολυγραφότατο και πολυμεταφρασμένο συγγραφέα αλλά και με μια γητευτική απόδοση, ώστε να το κάνουν  προσιτό και σε αυτούς που ίσως είχαν διστάσει ή είχαν παραλείψει να το διαβάσουν.

"Δε σε ξέχασα ποτέ"

KΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Ο  Ιντό, είναι ο εγγονός, μετανάστης τρίτης γενιάς,  που μόλις επέστρεψε από την Αμερική σε ταξίδι αστραπή για μια οικογενειακή συνάντηση. Η Ζάνα, είναι η γιαγιά του, που εδώ και χρόνια  έχει  γυρίσει στη Θεσσαλονίκη από την ξενιτειά.

Η  Ζάνα, γυναίκα πληθωρική και συνάμα τρυφερή, αντιμετωπίζει με λατρεία τον νεοαφηχθέντα εγγονό, του μιλά ασταμάτητα, ενώ σε  στιγμές συγκίνησης και έντονων συναισθημάτων δεν μπορεί παρά να  εκφράζεται μόνο στα σεφαραδίτικα, τη μητρική της γλώσσα· τραγουδίστρια άλλοτε στην Αμερική, θυμάται τα παλιά και ξεδίνει συχνά πυκνά, τραγουδώντας πάντα σε σεφαραδίτικη διάλεκτο.

"Ανεμοδαρμένα ύψη"

11 Φεβ. 2017

 ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Μια ιδιαίτερα καλαίσθητη παράσταση του άξιου σκηνοθέτη Γιάννη Καλαβριανού και του Κ.Θ.Β.Ε., που ανέβηκε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου στο Θέατρο της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, και συγχαίρουμε γι’ αυτό όλους τους συντελεστές. 

Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου ήταν από τη μια τολμηρή, μα και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα από την άλλη. Τολμηρή, γιατί δεν πρόκειται για ένα θεατρικό έργο, αλλά για ένα μυθιστόρημα που θα έπρεπε να διασκευαστεί, έτσι ώστε να μην παραλείπεται τίποτε από την υπόθεση, από την ατμόσφαιρα, αλλά και από τα ψυχογραφήματα των ηρώων· κυρίως όμως γιατί οι ήρωες αυτοί δεν είναι και ό, τι απλούστερο, αλλά αμφιλεγόμενοι, δύστροποι, ακραίοι και σίγουρα θα ήταν δύσκολο μέσα από το σενάριο να αποδοθούν οι χαρακτήρες τους. Ενδιαφέρουσα από την άλλη, γιατί κάθε μεγάλη σκηνή έχει ανάγκη από τα κλασικά της έργα, τα οποία βέβαια πρέπει να ανανεώνονται. Και τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη» ήταν μια εντελώς καινούργια επιλογή.

"Γκιακ"

19 Φεβ. 2017

ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Πρόκειται για μια εμπνευσμένη, πολυεπίπεδη και πολλαπλά ευρηματική σύλληψη της σκηνοθέτριας Γεωργίας Μαυραγάνη, που μεταμορφώνει τον ιδιότυπα λιτό, αλλά βαθιά περιεκτικό, λόγο των διηγημάτων με τίτλο «Γκιακ» του Δημοσθένη Παπαμάρκου, σε ένα πραγματικά δυνατό και αξέχαστο θεατρικό δρώμενο. Ιδανική συνεργασία μεταξύ δύο νέων και ταλαντούχων δημιουργών.

" Το τρίτο στεφάνι"

4 Μαρ. 2017

 ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Η παράσταση «Τρίτο στεφάνι», βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Κώστα Ταχτσή, παίζεται στη σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης ανελλιπώς από τις 7-10-2016, με σχεδόν πάντοτε γεμάτη την αίθουσα. Το έργο αποτελεί μια παραστατική τοιχογραφία της ελληνικής κοινωνίας του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, των απλών ανθρώπων, που μέσα από τις προσωπικές ιστορίες τους, τα μύρια βάσανα και τους καημούς τους, τις αναγκαστικές αποφάσεις, τους απαραίτητους συμβιβασμούς, τα πάθη και τα συνεχή παθήματά τους διαμόρφωσαν την ελληνική ιστορία.

"Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη"

ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Για άλλη μια φορά ο ξεχωριστός καλλιτέχνης Θανάσης Σαράντος μας έδειξε τις ερμηνευτικές και σκηνοθετικές του ικανότητες, παρουσιάζοντας τα «Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη».

Με τη μοναδική ένταση και το πάθος που τον χαρακτηρίζει, δίνοντας ένα κομμάτι από την ψυχή του, μεταφέρει στη σκηνή επιλεγμένα αποσπάσματα από το ογκωδέστατο βιβλίο που ο Στρατηγός Μακρυγιάννης κατάφερε να συντάξει στο τέλος της ζωής του, με τα λίγα κολλυβογράμματα που έμαθε για αυτόν ακριβώς τον λόγο, όπως ο ίδιος αναφέρει.

"Το όνειρο ενός γελοίου"

                                                                                   

ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Ένα ανθρωπάκι του χθες και του σήμερα, κατάκοπο από τα βάσανα, τις στεναχώριες και τις απογοητεύσεις του «μάταιου» τούτου κόσμου, αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Τη στιγμή που είναι βέβαιος πια για την απόφασή του, τότε που όλα έχουν πια γι αυτόν τελειώσει, αποκοιμιέται με το ολοκαίνουργιο περίστροφο στο πλάι του. Και τότε… ονειρεύεται … ονειρεύεται πως ταξιδεύει σε μια χώρα ιδανική, σε μια γη πονετική, σε έναν παράδεισο, όπου όλοι οι άνθρωποι ζουν ευτυχισμένοι, αγαπούν με την καρδιά τους, χαίρονται, απολαμβάνουν την ζωή με όλες τους τις αισθήσεις. Ζει με απερίγραπτη χαρά και απίστευτη ευδαιμονία αυτό το όνειρο. Ώσπου, κάποια στιγμή, αυτός ο ίδιος σπέρνει σε αυτόν τον κόσμο, τον τόσο ιδανικό, το μικρόβιο του ψέματος· και συνειδητοποιεί, σοκαρισμένος, πως αυτό και μόνο αρκεί για να διαφθείρει τους πάντες. Ένα-ένα, μετά από αυτό, μύρια κακά έπονται: φιληδονία, ζήλια, μίσος, και πάει λέγοντας…

"Αναφορά στο Γκρέκο"

KΡITIKH της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Έσκυψε  με αγάπη, έσκυψε με προσήλωση, με περίσσιο ενδιαφέρον  και με αίσθημα ευθύνης  πάνω σε αυτή την φωτεινή προσωπικότητα και την μελέτησε με κάθε λεπτομέρεια. Κάθε κίνηση, κάθε νεύμα, κάθε συνήθεια,  κάθε λέξη,  κάθε άποψη, κάθε αγάπη, κάθε καημό. Έσκυψε για να μπορέσει να  αποδώσει στην εντέλεια, τον άνθρωπο, το συγγραφέα, τον άντρα, τον διανοούμενο, τον ηττημένο, το νικητή, Νίκο Καζαντζάκη· και το κατάφερε. Είναι ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Τάκης Χρυσικάκος που ερμηνεύει εδώ και χρόνια με μεγάλη επιτυχία την «Αναφορά στο Γκρέκο»  ενσαρκώνοντας με πάθος τον αγαπημένο συγγραφέα που άφησε εποχή.

"Los topografos"

                                                                                 24 Μαρ. 2017

ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Κατευθυνθήκαμε όλο προσμονή, σ’ ένα από τα κλασικά στενάκια της Θεσσαλονίκης· οδός Φλέμιγκ, αριθμός 16, σ’ ένα ολόφωτο από έξω, σκοτεινό στο εσωτερικό του θεατράκι, «Θέατρο Τ», για να συναντήσουμε τους «Τοπογράφους».

Ένας Ισπανός συγγραφέας, ο Cruz Rosta, που έζησε σαν φοιτητής στη Θεσσαλονίκη και αγάπησε την πόλη, επιστρέφει μετά από δεκαέξι χρόνια με ένα έργο του, δώρο σ’ αυτήν και τους ανθρώπους της. Δύο άντρες, ο Α και ο Β, δυο γυναίκες, η Γ και η Δ, που φοίτησαν πριν αρκετά χρόνια στο Τμήμα Τοπογράφων του Α.Π.Θ., κάθονται απέναντί μας για να μας αφηγηθούν τις ζωές τους· και με ένα λεπτό αλλά ταυτόχρονα αφοπλιστικό χιούμορ ξεδιπλώνουν μπροστά μας τη σύγχρονη Ελλάδα.

"Θα πεθάνω αν πεθάνεις"

3 Απρ. 2017

  ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Ήταν μια καλοστημένη παράσταση, σκηνοθετικά δυνατή και ερμηνευτικά όμορφη. Αφορά στην παραβατικότητα των εφήβων και μπορεί να ξενίζει ή να σοκάρει, καθώς αναφέρεται σε νεαρούς που πειραματίζονται και ακροβατούν -απ’ την αρχή ως το τέλος του έργου-ανάμεσα στο παιχνίδι και τον τρόμο, ανάμεσα στον έρωτα και τον θάνατο.

Τέσσερις έφηβοι, δυο αγόρια και δυο κορίτσια, σε μια περίεργη γωνιά της πόλης, αράζουν, απομονώνονται… και εκεί, στο «βασίλειό» τους, επιδίδονται σε επικίνδυνα παιχνίδια· παιχνίδια που το παιδικό-μεγάλο μυαλό τούς επιβάλλει, σε μια διερευνητική πορεία προς την ενηλικίωση, σε μια τρυφερή μα και πικρή ταυτόχρονα αναζήτηση της ίδιας τους της ύπαρξης, σε μια αγωνιώδη λαχτάρα για αγάπη, για αποδοχή, για σημασία.