"Θα πεθάνω αν πεθάνεις"

3 Απρ. 2017

  ΚΡΙΤΙΚΗ της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Ήταν μια καλοστημένη παράσταση, σκηνοθετικά δυνατή και ερμηνευτικά όμορφη. Αφορά στην παραβατικότητα των εφήβων και μπορεί να ξενίζει ή να σοκάρει, καθώς αναφέρεται σε νεαρούς που πειραματίζονται και ακροβατούν -απ’ την αρχή ως το τέλος του έργου-ανάμεσα στο παιχνίδι και τον τρόμο, ανάμεσα στον έρωτα και τον θάνατο.

Τέσσερις έφηβοι, δυο αγόρια και δυο κορίτσια, σε μια περίεργη γωνιά της πόλης, αράζουν, απομονώνονται… και εκεί, στο «βασίλειό» τους, επιδίδονται σε επικίνδυνα παιχνίδια· παιχνίδια που το παιδικό-μεγάλο μυαλό τούς επιβάλλει, σε μια διερευνητική πορεία προς την ενηλικίωση, σε μια τρυφερή μα και πικρή ταυτόχρονα αναζήτηση της ίδιας τους της ύπαρξης, σε μια αγωνιώδη λαχτάρα για αγάπη, για αποδοχή, για σημασία.

Η συγγραφέας, η 26άχρονη Σουηδή Anna Maria Nygren, ίσως απευθύνεται περισσότερο στους γονείς, θέλοντας να ανοίξει το παραβάν πίσω από το οποίο λειτουργούν τα νεανικά βλαστάρια τους, που δεν είναι πια μωρά, έχουν συνειδητά πλέον την ανάγκη να νιώθουν πως κάποιος τα αγαπά, τα στηρίζει, πως κάποιος είναι εδώ για αυτά· «Θα πεθάνω αν πεθάνεις», λένε στον φίλο τους. Θέλουν έντονα να αγαπήσουν και να αγαπηθούν, ερωτεύονται ίσως ακόμη και ο φίλος τον φίλο ή η φίλη τη φίλη, σε μια ηλικία και μια εποχή που όλα επιτρέπονται, όλα επιβάλλονται· κι ακόμη θέλουν να πονέσουν, να καούν, να φτυστούν, να βριστούν, να νιώσουν ίσως και πώς είναι να σκοτώνεις και να πεθαίνεις ακόμη, μόνο και μόνο «έτσι», για να δουν πώς είναι.

Η Θεσσαλονικιά σκηνοθέτρια  Έλενα Πέγκα βάζει τις δυνατές πινελιές της στην παράσταση. Όλο το έργο εκτυλίσσεται πίσω από ένα αδιόρατο, διάφανο σχεδόν, μαύρο δίχτυ που συμβολίζει ίσως τις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ύπαρξης, ίσως τον δικό τους κόσμο, στον οποίο οι έφηβοι είναι παγιδευμένοι. Στοιχείο του λιτού σκηνικού, ένα τραμπολίνο -παραπέμπει σαφώς στο παιχνίδι, στον κίνδυνο, στην ανάταση, στην έκσταση, στη λαχτάρα για έντονη εμπειρία και για ελευθερία. Πάνω σε αυτό εκτυλίσσονται -όχι τυχαία- ακραίες σκηνές. Ένα μανιτάρι-δηλητήριο και, τέλος, ένα νεκρό πουλί από φελιζόλ δένουν αρμονικά με τα παιχνίδια θανάτου. Με τέτοια ακριβώς παιχνίδια γίνεται και η έναρξη της παράστασης, εκεί που ένας κινηματογραφικός φακός εστιάζει στον στόχο ενός όπλου.

Η σκηνοθέτρια δίνει ανάσες στο έργο με ροκ μουσικές παύσεις και ένα μίνι μουσικοχορευτικό σόου, όπου οι τέσσερις πρωταγωνιστές χαρακτηρίζονται με βάση τις ανάλογες στέκες-καπελάκια τους. Η έντονη κίνηση των ηρώων δονεί τη σκηνή σε συγκεκριμένες στιγμές, θέλοντας να αποδώσει την ένταση των ανησυχιών και των συναισθημάτων των έφηβων. Οι φωτισμοί παίζουν συχνά και δημιουργούν την ανάλογη ατμόσφαιρα.

Το έργο γράφτηκε στη Σουηδία -μια πιο ανοιχτή και απελευθερωμένη κοινωνικά από την Ελλάδα χώρα κι από την άλλη, μια χώρα όπου μάλλον η αποξένωση είναι μεγαλύτερη από ότι στη δική μας. Πολλά στοιχεία της συμπεριφοράς των εφήβων ηρώων φαντάζουν ίσως ακραία και υπερβολικά στα δικά μας μάτια. Εντούτοις, η κοινωνία τείνει πλέον να είναι παγκόσμια και ό, τι γίνεται αλλού, γίνεται και θα γίνεται όλο και περισσότερο και εδώ. Αν θέλετε λοιπόν να αντικρίσετε και την άλλη όψη του νομίσματος, τι κάνουν τα παιδιά μας ή έστω κάποια από αυτά (που θα γίνονται όλο και περισσότερα στην εποχή της αποξένωσης, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, στην εποχή του διαδικτύου), για να καλύψουν τα κενά της ψυχής τους, περάστε να δείτε την παράσταση και εισχωρήστε διακριτικά στην εφηβεία, μια ευάλωτη περίοδο της ζωής τους, κατά την οποία μας έχουν τόσο πολύ ανάγκη, όσο πολύ επιδιώκουν να φαίνεται το αντίθετο…

Συντελεστές
Μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου
Σκηνοθεσία: Έλενα Πέγκα
Σκηνικά-κοστούμια: Valentino Marengo 
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Μουσική επιμέλεια: Ελενα Πέγκα
Πρωτότυπη μουσική: Ορέστης Τάνης
Επιμέλεια κίνησης: Ίρις Νικολάου
Βοηθός σκηνοθέτη: Λήδα Μανουσάκη
Φωτογραφίες: Τάσος Βρεττός
Παραγωγή: Ρούλα Νικολάου

Παίζουν: Γιώργος Βουβάκης, Ορέστης Καρύδας, Κατερίνα Μισιχρόνη, Αλεξάνδρα Ταβουλάρη