«Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΟΣ», μια αξιόλογη, εικαστική θεατρική παράταση

 

Κριτική της Βικτωρίας Ιωσηφίδου

Πέρασαν 70 ολόκληρα χρόνια από τότε που μεγάλος αμερικανός συγγραφέας Έρνεστ Χεμινγουέι έγραψε το αριστούργημα του, «Ο ΓΕΡΟΣ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ». Μάλιστα, δύο χρόνια αργότερα και μετά από αυτή την επιτυχία ο ίδιος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.

Σήμερα, η σκηνοθέτης Μαρλέν Καμίνσκι αποφασίζει να μεταφέρει το έργο αυτό στο σανίδι και κάνει τη θεατρική διασκευή και τη σκηνοθεσία. Υιοθετώντας μάλιστα μία πιο έντεχνη αλλά και συμβολική προσέγγιση αποφασίζει να προσωποποιήσει την θάλασσα, η οποία γίνεται μία μαγευτική χορεύτρια με πολύ μακριά μαλλιά και ελαφρύ ένδυμα που περιφέρεται, μας μιλά και χορεύει κάτω από τις μουσικές της παράστασης. Η θάλασσα λοιπόν γίνεται πρωταγωνίστρια για αυτό και ο τίτλος του έργου μεταβάλλεται σε «Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΟΣ». Ακόμη, η δράση  μεταφέρεται στην εποχή μας δίνοντας έτσι ευκαιρία για κάποιες οικολογικές παρατηρήσεις που αφορούν τη διατάραξη της αρμονίας της φύσης μέσα από τις παρεμβάσεις του ανθρώπου, την υπεραλίευση και  την καταπάτηση των φυσικών οικοσυστημάτων.

Ο Σαντιάγο είναι ένας γέρο ψαράς που κατά έναν  περίεργο τρόπο δεν έχει πιάσει ούτε ένα ψάρι τις τελευταίας 85 ημέρες, θεωρεί μάλιστα τον εαυτό του ως «σαλάο», δηλαδή τον πιο άτυχο άνθρωπο του κόσμου. Όμως, εξακολουθεί να έχει πίστη και έτσι για  ένα ακόμη βράδυ ξεκινά να ψαρέψει μόνος, με την ελπίδα να είναι πιο τυχερός. Πράγματι, ως εκ θαύματος καταφέρνει να πιάσει ένα πολύ μεγάλο ψάρι, ένα υπέροχο μπλε μάρλιν,  μόνο που αυτό δεν ανεβαίνει στον αφρό ώστε  να μπορέσει να το σκοτώσει. Έτσι, το ψάρι τραβά και οδηγεί τη βάρκα του και τον παρασύρει στα βαθιά της θάλασσας για τρία ολόκληρα μερόνυχτα. Τελικά, ο επίμονος Σαντιάγο καταφέρνει να σκοτώσει το ψάρι και να το δέσει  στο πλάι της βάρκας του, όμως και πάλι θα σταθεί άτυχος καθώς καρχαρίες θα πλησιάσουν και θα το κατασπαράξουν σχεδόν ολόκληρο.

 Μέσα από το έργο αυτό και την υπόθεση ο συγγραφέας δεν θέλει απλά να αφηγηθεί μια ιστορία, αλλά επιδιώκει να αναδείξει και να εξάρει αρετές όπως η επιμονή, η υπομονή, η πίστη και η αφοσίωση σε έναν σκοπό, που οφείλουν να χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο ώστε να έρθει η δικαίωση, καθώς η ζωή μας είναι γεμάτη με δυσκολίες και εμπόδια που μπορούν όμως με τα όνειρα και τη δύναμη της θέλησης να ξεπεραστούν.

Η σκηνοθέτης πέρα από την αφήγηση της κεντρικής ιστορίας πλάθει μια παράσταση με έντονα εικαστικά στοιχεία. Έτσι, η παρουσία της προσωποποιημένης θάλασσας, ως μια αιθέρια ύπαρξη με αέρινη κίνηση και  υπέροχα δείγματα χορού μαγνητίζει τα βλέμματα των θεατών. Ακόμη,  στο επικλινές δάπεδο προβάλλονται συνεχώς 3D animation video με όλα τα πλάσματα που ζουν στο νερό και ο θεατής απολαμβάνει σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του έργου τα σχέδια, τα χρώματα και τα παιχνιδίσματα της οθόνης. Τέλος, το έργο απογειώνουν οι εξαίσιες μουσικές που έγραψε ο Σταύρος Τσουμάνης. Αυτή η εικαστική διάσταση της παράστασης απαλύνει το βάρος της υπόθεσης, προσδίδει έμπνευση και ομορφιά και κορυφώνει το συναίσθημα του θεατή, αν και ως ένα βαθμό μετατοπίζει την προσοχή και  το βλέμμα μας  από την υπόθεση και τα μηνύματα στην εικόνα και την τέχνη.

Το σκηνικό είναι λιτό αλλά ευφάνταστο και το στήνει ο ίδιος ο πρωταγωνιστής πάνω στη σκηνή δημιουργώντας τη βάρκα που θα τον οδηγήσει στη μεγάλη περιπέτεια.

 Ο Τάσος Νούσιας ερμηνεύει καταπληκτικά τον γέρο ψαρά σε ένα ρόλο που φαίνεται να έχει αγαπήσει πολύ. Οι αντιδράσεις του, η κίνησή του, οι συσπάσεις του  προσώπου του, μεταδίδουν στους θεατές τις διακυμάνσεις και την πολύπλοκη ψυχολογική  κατάσταση του ψαρά . Στο τέλος ο ηθοποιός είναι πλέον κάθιδρος μετά από μία υπερπροσπάθεια που σίγουρα θα την εκτιμήσει το κοινό. Στο ρολό του Μανολίνο ο νεαρός Βασίλης Μηλιώνης είναι και αυτός πολύ καλός, ενώ την θάλασσα ερμηνεύει η  Φαίδρα Σούτου με τη φωνή της Evelyn Assouad.

Πηγαίνοντας να δω το έργο αυτό, αφού είχα διαβάσει και το βιβλίο, ανέμενα σίγουρα κάτι πιο αφηγηματικό, πιο βαρύ και σίγουρα πιο κουραστικό. Όμως, η σκηνοθέτης που φαίνεται πως και αυτή αγαπά πολύ το έργο γι αυτό σίγουρα και το επέλεξε καταφέρνει με την έμπνευση της αφενός  να μεταδώσει τα μηνύματα και την υπόθεση χωρίς να κουράσει, αφετέρου να αποδώσει για όμορφη παράσταση, ένα χάδι στην όραση και στην ακοή. Με  λίγα λόγια «Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΟΣ» είναι μία παράσταση που αξίζει να δείτε!

 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Ιδέα, Διασκευή, Δραματουργία: Μαρλέν Καμίνκσι
Μετάφραση διασκευής, βοηθός δραματουργίας: Νατάσα Πετροπούλου

Σκηνοθεσία: Μαρλέν Καμίνκσι

Σχεδιασμός 3d Animation / Video mapping: Γιάννης Ντουσιόπουλος
Μουσική: Σταύρος Τσουμάνης
Φωτιστικός σχεδιασμός: Αλίκη Δανέζη Knutsen
Σκηνογραφία-Ενδυματολογία: Αγγελίνα Παπαχατζάκη, Μαρλέν Καμίνκσι
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νατάσα Πετροπούλου
Κατασκευή Μαριονέτας: Μυρτώ Κοσμοπούλου
Trailer: Αλέξης Φάλαντας
Φωτογραφίες promotion: Φανή Μαρία Χατζή
Γραφιστική επιμέλεια: Μαύρα Γίδια
Οργάνωση Παραγωγής: Ευθύμης Χρήστου
Οργάνωση περιοδείας:
THEATER ART COMPANY EE-Σάκης & Φώτης Μανάφης

Παραγωγή: Θεατρικές Παραγωγές Δημήτρης Φωτόπουλος ΙΚΕ

Διανομή

Σαντιάγο: Τάσος Νούσιας
Μανολίνο: Βασίλης Μηλιώνης
Θάλασσα: Φαίδρα Σούτου

Ακούγεται η φωνή της Evelyn Assouad